Amaç, hedef, strateji, risk ve plan üzerine bir bakış.

Birçok eğitimde, okuma ve dinlemede bu kavramları duyuyorum. Kendi bakış açımla aralarındaki ilişkiyi ve etkileşimi aktarmak isterim. Bu ilişki ve etkileşimi hem kurumsal alanda hem de kişisel hayatınızda kullanabilirsiniz. 

Genel mandada amacı, varılmak veya olunmak istenen yer, durum veya konum; hedefi ise, amacın somut ölçülebilir hali olarak tanımlayabiliriz. Birkaç örnekle somutlaştıralım. Amaç, kilo vermek. Hedef, 6 ay içinde 12 kilo vermek. Diğer bir örnek. Amaç, şirketi kar ettirmek. Hedef, 2024 yılı sonunda, bir önceki yıla göre % 22 kar etmek. 

Stratejiyi, bir hedefi gerçekleştirmek için neler yapılacağının belirlenmesi olarak tanımlayabiliriz.  Örnekte belirtilen 6 ay içinde 12 kilo verme hedefini gerçekleştirmek için yapılacak ana faaliyetler; akdeniz diyeti yapmak, haftada 3 gün spor yapmak, akşam 19:00 dan sonra yemek yememek gibi ana faaliyetler, hedefi gerçekleştirecek stratejiler olarak tanımlanabilir.

Risk, farklı bakış açısından farklı farklı tanımlanabilmektedir. Uluslararası Standadırlar Örgütü (ISO) tarafından yayınlanan ISO 31000 Standardında, “belirsizliğin hedefler üzerine etkisi” olarak belirtilmektedir. Buradaki etki pozitif olabileceği gibi negatifte olabilir. Buradan hareketle, riski şu şekilde tanımlamak yanlış olmayacaktır. Risk, belirlenen hedefin gerçekleştirilmesine olumlu (fırsat) ve veya olumsuz (tehdit) etki edebilecek her türlü durum ve / veya olaydır. Risk, gerçekleşebileceği ön görülen, ileride oluşabilecek potansiyel durum ya da olayları içerir.        

Örnekte belirtilen 6 ay içinde 12 kilo verme hedefini gerçekleştirmek için yapılacak ana faaliyetleri (akdeniz diyeti yapmak, haftada 3 gün spor yapmak, akşam 19:00 dan sonra yemek yememek) olumsuz etkileyebilecek durumlar, örneğin gerekli malzemeleri temin edememe, sağlık sorunu yaşama gibi durumlar potansiyel riskler olarak belirtilebilir. 

Plan, belirlenen hedefi gerçekleştirmek için “ne yapılacak, nasıl yapılacak, ne kaynaklarlar kullanılacak, nerede yapılacak, ne zaman yapılacak ve kim tarafından yapacak” sorularının cevaplarını içeren, uygulamayı anlatan çalışmadır. Plan, hedefin gerçekleştirilmesine olumlu ve / veya olumsuz etki edebilecek olaylara yönelik alınabilecek önleyici ve düzeltici aksiyonları da içermelidir.   

Özet olarak, amaçlar hedeflerle, hedefler stratejilerle, stratejiler risklerle, plan ise tümünü kapsayacak bir ilişkiye ve etkileşime sahiptir. Bu yaklaşımla amaç, hedef, strateji, risk ve plan’ı bütünleşik görmek ve kullanmak önemli katkılar sağlayacaktır. 

Not. Bir de hayaller ve vizyon var en başta. Şimdilik hiç girmedim o konuya :) 

Faydalı ve ilham verici olması dileğiyle.